فیلترهای مختلفی در خودرو وجود دارد. برخی از آن‌ها مایعات ورودی به موتور خودرو را تمیز می‌کنند و برخی دیگر وظیفه تمیز کردن هوای ورودی به کابین و موتور را بر عهده دارند. کارشناسان توصیه می‌کنند که تمام فیلترهای خودرو، باید با یک برنامه مشخص و در فواصل زمانی تنظیم‌شده، تمیز شوند.
با این که تمیز کردن این قطعات به افزایش طول عمر آن‌ها کمک می‌کند و کارایی و راندمان آن‌ها را افزایش می‌دهد؛ اما پس از مدتی تمیز کردن هم دیگر فایده‌ای ندارد و این قطعات باید تعویض شوند. در این مطلب از اکسون پارت قصد داریم در مورد فیلتر هوا و فیلتر روغن ماشین، نحوه کارکرد‌شان و زمان تعویض آن‌ها صحبت کنیم.
فیلتر هوای خودرو چگونه کار می‌کند و چه زمانی باید آن را تعویض کرد؟
در سیستم فنی خودروی شما فیلترهای مختلفی وجود دارد که هر کدام وظیفه تمیز کردن موارد مشخص شده‌ای را بر عهده دارند. فیلتر هوا، هوایی که برای پروسه احتراق، داخل موتور وارد می‌شود را تمیز می‌کند. این قطعه از تجهیزات لازم و ضروری خودرو محسوب می‌شود و به دلیل دارا بودن خاصیت جذب ذرات موجود در هوا، اجازه نمی‌دهد که گرد و غبار و دیگر ذرات آلوده، به داخل موتور وارد شوند.
با این حال، فیلتر هوا بعد از گذشت مدت زمانی با ذرات گرد و غبار آلوده می‌شود و گرفتگی پیدا می‌کند. این امر مصرف سوخت خودرو را بالا برده و کارایی فیلتر را کم می‌کند؛ بنابراین لازم است بعد از مدت مشخصی، این فیلتر را تعویض کنید تا عملکرد موتور از نظر سوخت صحیح کاهش پیدا نکند.
فیلتر هوا علاوه بر اینکه در قسمت سیستم سوخت خودرو به کار برده می‌شود، در قسمت کابین نیز نقش دارد تا هوای ورودی به داخل اتاقک ماشین را تصفیه کند؛ اما به طور کلی، نقش اصلی فیلتر هوای اتومبیل، تصفیه هوای ورودی به سیستم سوخت برای یک احتراق صحیح است. فیلتر هوا قیمت زیادی ندارد؛ ولی عدم توجه به تعویض به موقع آن می‌تواند مشکلات بزرگ و هزینه‌بر بعدی را ایجاد نماید.
فیلتر هوایی که معمولاً در خودروها از آن استفاده می‌شود، از نوع کاغذی بوده و بسیار ارزان‌قیمت است. این فیلتر تعویض ساده‌ای دارد؛ طوری که شما می‌توانید حتی بدون کمک گرفتن از مکانیک این کار را انجام دهید.
فیلتر هوا در عملیات سوخت‌رسانی چه نقشی دارد؟
همان‌طور که گفته شد، فیلتر هوا مسئول تنظیم میزان هوای ورودی به موتور و پاکسازی آن از تمام آلودگی‌های موجود در محیط است. این قطعه نقشی که ریه در بدن انسان ایفا می‌کند را انجام می‌دهد و عدم تعویض به موقع آن، تنفس خودرو را با مشکل مواجه می‌سازد.
اگر فیلتر تمیز نشود، هوا به درستی به سوخت نمی‌رسد و مصرف سوخت اتومبیل افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین یک فیلتر کثیف با افزایش مصرف سوخت، خودش به تنهایی می‌تواند باعث آلودگی بیشتر هوا شود. خودرویی که فیلتر ندارد یا فیلتر هوای آن انسداد پیدا کرده است، گرد و غبار و دیگر ذرات آلاینده موجود در هوا، به راحتی وارد محفظه سوخت می‌شوند و می‌توانند به اجزای مختلف خودرو آسیب برسانند.
فیلتر هوای خودرو را کی تعویض کنیم؟
همان‌طور که گفته شد، فیلتر هوای تمیز علاوه بر اینکه مصرف سوخت را کاهش می‌دهد، باعث افزایش عمر مفید اتومبیل نیز خواهد شد؛ بنابراین لازم است که هر چند ماه یکبار یا بعد از هر 3 تا 5 هزار کیلومتر، این قطعه چک شود تا در صورت نیاز تعویض گردد.
با این که در بیشتر موارد، شرکت سازنده این قطعات زمان مناسب تعویض این قطعه را خودشان اعلام می‌کنند؛ اما مواردی هستند که در زمان تعویض فیلتر هوا تاثیر زیادی دارند. مثل شرایط آب و هوایی، شرایط رانندگی و ... زمان تعویض فیلتر هوای خودرو با توجه به نوع مدل ماشین متفاوت است. بهترین کار این است که به کتابچه راهنمای اتومبیل مراجعه کنید تا به طور دقیق متوجه شوید که در چه بازه‌های زمانی باید این کار را انجام دهید.
هنگام تعویض فیلتر هوا به چه مواردی باید توجه کرد؟
بعد از اینکه تصمیم گرفتید فیلتر هوای خودرو خود را عوض کنید، حواستان باشد که حتما نوع مرغوب و استاندارد آن را جایگزین نمایید. یک فیلتر بی‌کیفیت و غیر‌استاندارد، علاوه بر اینکه کارایی لازم را ندارد، می‌تواند با بالا بردن مصرف سوخت، آسیب‌ها و اختلالات زیادی را برای موتور خودرو به وجود آورد. عمل جایگیری این قطعه هم بسیار مهم است و معمولاً جایگاه آن در خودروهای مختلف متفاوت است.
اگر فیلتر هوا به درستی در مکان خود قرار نگیرد و درزهای آن کاملا مسدود نشود، ممکن است هوای ورودی به جای عبور از سطح کاغذی فیلتر، از درزها ورود پیدا کند. در این صورت هیچ عمل فیلتراسیونی انجام نشده و موتور آسیب می‌بیند.
نشانه‌های فرا رسیدن زمان تعویض فیلتر هوا
افزایش مصرف سوخت
موتور خودرویی که فیلتر آلوده دارد، همواره در تلاش است که برای رسیدن به قدرت یکسان، مقداری کمی از اکسیژن را با مصرف سوخت بالا‌تر جبران کند؛ بنابراین هر زمان که متوجه شدید مصرف سوخت خودرو به طرز شدیدی افزایش پیدا کرده است، احتمالاً زمان تعویض فیلتر هوا است. البته این موضوع در مورد خودروهای با سیستم کاربراتوری صدق می‌کند. در خودروهای جدید، میزان سوخت ورودی به محفظه احتراق، از طریق کامپیوتر خودرو کنترل می‌شود.
ماشین به سختی استارت می‌خورد
فیلتر هوای کثیف، هوای ورودی به داخل موتور را کاهش می‌دهد. این موضوع باعث خروج بنزین نسوخته از موتور می‌شود که به شکل دوده است. این دوده‌ها روی شمع تجمع پیدا می‌کنند و نمی‌گذارند جرقه برای سوختن مخلوط بنزین و هوا انجام شود. در نتیجه موتور به سختی استارت می‌خورد.
صدای غیر معمول موتور
در موتوری که تحت شرایط عادی کار می‌کند، چرخش آرام موتور احساس می‌شود. اگر صداهای غیر‌معمول شنیدید یا متوجه شدید که ماشین تکان‌های شدیدی می‌خورد، احتمالا شمع آن آسیب دیده است. این شمع معیوب هم ناشی از فیلتر هوای انسداد پیدا کرده با ذرات است.
فیلتر روغن در خودرو چه وظیفه‌ای دارد و زمان تعویض آن کی است؟
وجود دوده و ذرات ریز در روغن، باعث می‌شوند زمانی که روغن در موتور در حال گردش است، عمل روانکاری به درستی انجام نشود و این ذرات اضافی به سطح موتور و سایر اجزا آسیب بزنند. دلیل اصلی استفاده از فیلتر روغن هم دقیقا همین است. با این حال، فیلتر روغن فقط تا زمان معینی وظیفه خود را به درستی انجام می‌دهد؛ زیرا هر چقدر هم که روغن موتور باکیفیت باشد، باز هم پس از مدتی منافذ آن مسدود شده و باعث افزایش فشار در سیستم پمپاژ روغن خواهد شد.
البته در طراحی فیلترهای روغن امروزی یک سوپاپ اطمینان قرار داده شده است که در چنین شرایطی روغن را بدون تصفیه کردن در جریان موتور قرار می‌دهند. همین موضوع هم خودش به تنهایی مشکلات بسیار جدی برای موتور و دیگر اجزا ایجاد خواهد کرد؛ بنابراین همه کارشناسان توصیه می‌کنند که با انتخاب روغن و فیلتر باکیفیت و همچنین تعویض به موقع آن‌ها، از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنید.
چرا فیلتر روغن کثیف می‌شود؟
معمولاً دلایل اصلی کثیف شدن این فیلتر عبارتند از:
- آلوده بودن خود روغن
- وارد شدن قطعات ریز فلزی به دلیل اصطکاک فلزات روی یکدیگر هنگام گردش روغن در موتور
- وارد شدن مواد زائد حاصل از واکنش‌های شیمیایی در زمان احتراق به داخل روغن
آیا تعویض فیلتر روغن بدون تعویض روغن امکانپذیر است؟
با توجه به تحقیقات صورت گرفته از تعمیرکاران، این کار بیهوده است. محل قرارگیری فیلتر روغن به گونه‌ای تعبیه شده است که اگر روغن موتور تخلیه نشود، با توجه به فشار هوا، روغن با فشار زیادی از محفظه خارج می‌شود. درنتیجه، زمان تعویض فیلتر، مقدار زیادی روغن از موتور خارج می‌شود و روغن‌ریزی را از ورودی فیلتر به همراه دارد. بنابراین نیاز است بعد از انجام این فرایند، دوباره روغن به موتور اضافه کرد.
هر چند وقت یکبار باید فیلتر روغن را عوض کرد؟
به عنوان یک قانون کلی، توصیه می‌شود هر بار که روغن ماشین تعویض می‌شود، فیلتر روغن را نیز عوض کنید. علائمی که نشان می‌دهند زمان تعویض فیلتر روغن فرا رسیده است.
روشن شدن چراغ چک
با این که برخی از خودروها چراغ‌های هشدار دهنده‌ای دارند که کمبود روغن موتور یا کمبود فشار روغن را یادآوری می‌کنند؛ اما با روشن شدن چراغ چک، یکی از مواردی که بررسی می‌شود، فیلتر روغن خودرو است.
نشت روغن از فیلتر
اگر مقدار زیادی روغن در زیر خودرو خود دیدید، حتما فیلتر روغن را بررسی کنید؛ زیرا احتمالاً این قطعه نشتی دارد.
کم شدن فشار روغن
یک فیلتر روغن کثیف، فشار روغن را کم می‌کند. در چنین شرایطی موتور قادر به فعالیت نبوده و حتی ممکن است در هنگام رانندگی، خودرو خاموش شود.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت، در مورد زمان تعویض فیلتر هوا و زمان تعویض فیلتر روغن و همچنین طرز عملکرد آن‌ها به طور کامل صحبت شد. همان‌طور که گفته شد، سعی کنید با تعویض به موقع فیلتر‌ها و استفاده از فیلترهای مناسب خودرو خود، علاوه بر کاهش مصرف سوخت، کارایی موتور را به طور بهینه افزایش دهید تا در فرایند کلی آن اختلال ایجاد نشود.
