یکی از الزامات مهم برای موتور خودرو، رعایت حداکثر دمای استاندارد قابل تحمل برای آن است. اگر این دما از حد مجاز بالاتر رود، موتور اتومبیل داغ می‌کند و به اصطلاح، خودرو جوش می‌آورد. اگر شما هم روزی با این اتفاق مواجه شدید، به هیچ عنوان نگران نشوید. بهترین کار این است که خونسردی خود را حفظ کنید و سریعاً به فکر چاره‌ای برای رفع آن باشید. معمولا جوش آوردن خودرو به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. این معضل، بسیاری از افراد را درگیر خود می‌کند و آن‌ها را از ادامه مسیر باز می‌دارد.
در این مطلب از شرکت اکسون پارت (فروشنده قطعات و لوازم یدکی خودرو)، همراه ما باشید تا به بررسی علل مختلف این مشکل و روش‌های حل آن‌ها بپردازیم.
منظور از جوش آوردن ماشین چیست؟
جوش آوردن خودرو معمولاً در روزهای گرم تابستانی یا در شرایط پر‌ترافیک رخ می‌دهد و به صورت بیرون آمدن بخار از زیر کاپوت و قرار گرفتن نشانگر آمپر آب روی خط قرمز، خود را نشان می‌دهد. وقتی می‌گویند ماشین جوش آورده، در واقع منظور این است که آب رادیاتور یا مایع خنک‌کننده موتور، در اثر افزایش دمای بیش از حد به جوش آمده است. در این شرایط، سیستم خنک‌کننده ماشین، فرایند خنک‌سازی را به درستی انجام نمی‌دهد. بنابراین، دمای مایع موتور بالا رفته و خودرو جوش می‌آورد.
این اتفاق ممکن است ضررهای جبران‌ناپذیری به خودروی شما وارد کند. توصیه می‌شود که قبل از به وجود آمدن هرگونه آسیبی به ماشین، حتماً از ادامه رانندگی صرف نظر کنید و خیلی سریع خودرو را متوقف نمایید؛ زیرا اگر در این حالت به رانندگی خود ادامه دهید، ممکن است سایر قطعات موتور اتومبیل شما نظیر پیستون، سوپاپ، میل‌لنگ و سرسیلندر با آسیب جدی مواجه شوند.
علت‌های جوش آوردن ماشین
همان‌طور که گفتیم، این مشکل ممکن است برای بسیاری از افراد اتفاق بیفتد و دلایل مختلفی هم دارد. بهترین کار برای حل این مسئله، اطلاع از بروز آن و روش‌های رفع نقص موتور در خودرو است. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا به مهم‌ترین دلایل جوش آوردن ماشین بپردازیم.
خرابی رادیاتور ماشین
رادیاتور یکی از قطعات خودرو است که وظیفه خنک کردن مایع خنک‌کننده در موتور را بر عهده دارد. می‌توان خرابی این قطعه را از رایج‌ترین علت‌های جوش آوردن ماشین دانست.
هنگامی که مایع خنک‌کننده از موتور عبور می‌کند، گرم می‌شود و تا زمانی که موتور کار می‌کند، این گرم شدن ادامه دارد. رادیاتور به عنوان بخش جدایی‌ناپذیر سیستم خنک‌کننده، همواره سعی بر این دارد تا این مایع را خنک نگه دارد. اگر علائمی مانند بالا رفتن حرارت بیش از حد موتور، نشت مایع خنک‌کننده، پره‌های رادیاتور آسیب‌دیده، تغییر رنگ مایع و خوردگی قابل مشاهده روی پره‌های رادیاتور را دیدید، به احتمال زیاد رادیاتور ماشین شما ایراد پیدا کرده است و باید به سرعت تعمیر شود. هر کدام از این موارد باعث کاهش راندمان رادیاتور می‌شوند و می‌توانند دمای موتور را تا حد جوش بالا بیاورند.
درست کار نکردن فن رادیاتور
وقتی دمای ماشین بالا می‌رود، ترموستات فن را روشن می‌کند تا فن با چرخش خود، هوا را به سمت رادیاتور هدایت کند و بدین ترتیب باعث خنک کردن آب رادیاتور شود. در صورتی که این قطعه مشکل پیدا کند، در روند کاهش دما نیز اختلال به وجود می‌آید و موتور خودرو جوش می‌آورد. اگر متوجه شدید که فن خودروی شما کار نمی‌کند، به هیچ وجه به ماشین فشار نیاورید. در این مواقع، سریع خودرو را متوقف کنید تا دمای ماشین پایین بیاید؛ سپس به یک تعمیرگاه بروید.
معمولاً نشانه‌های متعددی وجود دارند که شما را متوجه ایراد فن می‌کنند. می‌توانید از درجه‌ای که نشان‌دهنده دمای اتومبیل است کمک بگیرید. بالا رفتن بیش از حد این درجه، به معنای عملکرد ناصحیح فن است. روش دیگر، روشن شدن چراغ چک اتومبیل است. روش سوم هم گوش کردن به صدای موتور در حالیست که خودرو درجا کار می‌کند. در این موقعیت، صدای فن کاملاً شنیده خواهد شد. یک روش ساده دیگر هم این است که درب کاپوت را باز کرده و حرکت پروانه فن را مشاهده کنید.
گرفتگی در مسیر حرکت آب
وجود ذرات ریز، قطعات زنگ‌زده و فرسوده، گرد و غبار و رسوبات، به مرور زمان مسیر و مجرای جریان آب رادیاتور را می‌بندند و بعد از مدت کوتاهی آن را مسدود می‌کنند. در این وضعیت نیز سیستم خنک‌کننده کار خود را به درستی انجام نمی‌دهد و دمای موتور را تا حد زیادی بالا می‌برد. فراموش نکنید که شلنگ‌ها باید به طور مرتب چک شوند تا اگر گرفتگی در مسیر آن‌ها وجود دارد، برطرف گردد.
مایع خنک کننده نامناسب
مایع خنک‌کننده موتور، ترکیبی شیمیایی از آب و ضدیخ است. این مایع به مرور زمان خراب می‌شود و کارایی خود را از دست می‌دهد. خنک‌کننده بسته به برندی که انتخاب می‌کنید، بین ۱ تا ۵ سال دوام دارد و اگر خراب شود، ممکن است چندان در خنک‌سازی وسیله نقلیه شما تاثیرگذار نباشد.
بسیاری از خنک‌کننده‌های نامرغوب، نقطه جوشی در حد آب معمولی یا حد پایین‌تر از آن دارند. در این صورت، حرارت آن‌ها سریع بالا رفته و خیلی زود به نقطه جوش خود می‌رسند. با این وضعیت، موتور خودرو خنک نشده و ماشین جوش خواهد آورد. علائمی که نشان می‌دهند مایع خنک‌کننده شما نامناسب است و باید تعویض شود عبارتند از:
- تغییر رنگ مایع
- ظاهر ضخیم و لجن‌مانند
- به مشام رسیدن بوی شیرین از داخل خودرو
- گرم شدن بیش از حد ماشین
اندازه نامناسب حجم مایع خنک کننده
علاوه بر دقت در انتخاب نوع مایع خنک‌کننده، باید به حجم استفاده از آن نیز توجه داشته باشید. این مایع همواره باید در حد مشخصی باشد و کم و زیاد نشود. کم یا زیاد بودن آن، راندمان سیستم را کم می‌کند و موتور ماشین به خوبی خنک نمی‌شود.
کار کردن کولر خودرو
کار کردن کولر ماشین به طور پیوسته، یکی دیگر از دلایل جوش آوردن موتور خودرو است. با فرا رسیدن فصل تابستان، زمان استفاده از کولر ماشین هم آغاز می‌شود. توصیه می‌کنیم از کولر فقط در سرعت‌های پایین و در دوره‌های کم موتور استفاده نمایید تا فشار ناگهانی به مجموعه کمپرسور وارد نشود. اگر خودروی شما جوش آورد، به سرعت کولر را خاموش کنید تا فشار از روی موتور کاسته شود.
آیا دلایل خرابی کولر ماشین را می‌دانید؟ کلیک کنید.
نشتی در سیستم خنک‌کننده
سیستم خنک‌کننده از بخش‌های مختلف و اتصالات گوناگونی تشکیل شده است. اگر هر کدام از این قسمت‌ها دچار نشتی شوند، آب رادیاتور را کم می‌کنند. این موضوع به مرور زمان، سیستم خنک‌کننده را از کار می‌اندازد و باعث جوش آوردن موتور ماشین می‌شود.
خرابی ترموستات
ترموستات خودرو پس از کارکرد طولانی‌مدت، به مرور ضعیف می‌شود و ممکن است دیگر مانند روزهای اول توانایی باز و بسته کردن مسیر آب را نداشته باشد. در این صورت گردش آب در سیستم مختل خواهد شد و فرایند خنک‌سازی انجام نمی‌شود.
خرابی پمپ آب یا واتر پمپ
وظیفه واتر پمپ این است که آب، ضدیخ و ضد‌جوش را به قسمت‌های مختلف خودرو برساند تا خودرو در روزهای سرد دچار یخ‌زدگی نشود و در روزهای گرم خنک بماند. با یک واتر پمپ معیوب، دمای موتور هم بالا می‌رود و از آن بخار بلند می‌شود. این بخار از زیر کاپوت ماشین به بیرون می‌آید. در صورتی که با این صحنه مواجه شدید، هر چه سریع‌تر وارد عمل شده و خودرو را در جایی مناسب پارک کنید. سپس از یک فرد متخصص بخواهید تا مشکل ماشین شما را بررسی کند.
درجا کار کردن خودرو
با درجا کار کردن خودرو، موتور آن بیش از حد گرم می‌شود. در این وضعیت، فن‌های خنک‌کننده باید به طور مداوم کار کنند تا جلوی افزایش دمای موتور را بگیرند. این امر به فن‌های خودرو آسیب می‌رساند و عمر مفید آن‌ها را کاهش می‌دهد. با کار کردن زیاد فن‌ها، فشار مضاعف بر روی سیستم برقی خودرو نیز اعمال خواهد شد و دینام و باطری خودرو آسیب می‌بینند.
لازم است بدانید که هنگام درجا کار کردن ماشین، جریان هوا در محفظه کاپوت کاهش پیدا می‌کند. این موضوع دمای سیلندر را افزایش داده و به سیلندر خودرو، واشرها و روغن آن آسیب می‌رساند.
اقدامات لازم هنگام جوش آوردن خودرو
سریعا خودرو خود را متوقف کنید
وقتی خودرو جوش آورده است، ادامه رانندگی فقط وضعیت را بدتر می‌کند؛ چرا که اگر پیستون و سرسیلندر در حال فعالیت باقی بمانند، دمای موتور را همچنان بالا می‌برند. بنابراین بهتر است در یک جای امن توقف کنید تا فشار کمتری به موتور وارد شود.
خودرو را در مسیر مستقیم قرار دهید
حتماً خودرو را در جایی صاف و مستقیم پارک کنید و سپس روی رادیاتور مقداری آب بریزید. سربالایی و سرپایینی مکان‌های مناسبی برای پارک خودرو نیستند. در این مسیرها پس از ریختن آب، هوا به خوبی جریان پیدا نمی‌کند و فرایند خنک‌سازی به زودی انجام نمی‌شود.
ماشین را روشن نگه دارید
وقتی موتور خودروی شما جوش آورده است، به هیچ عنوان ماشین را خاموش نکنید. اجازه دهید مایع خنک‌کننده در این حالت موتور خودرو را زودتر خنک کند. اگر ماشین را خاموش کنید، نه تنها موتور خنک نمی‌شود، بلکه ممکن است رینگ به دیواره سیلندر بچسبد و به اصطلاح موتور قفل شود. این شرایط آسیب‌های بسیار جدی به موتور اتومبیل وارد می‌کند؛ حتی ممکن است در استارت خوردن خودرو مشکل به وجود آورد.
کاپوت خودرو را بالا بزنید
اگر متوجه شدید خودروی شما جوش آورده است، کاپوت ماشین را بالا بزنید تا بخارها هرچه زودتر از کاپوت خارج شوند و موتور سریع‌تر خنک شود.
درپوش رادیاتور را بسته نگه دارید
یکی از اقدامات خطرناک پس از جوش آوردن موتور خودرو، باز گذاشتن درپوش رادیاتور است. دقت کنید که در این حالت، دمای موتور بسیار بالا است و امکان دارد آب رادیاتور و بخار آن به صورت انفجاری به بیرون پرتاب شوند. بهتر است یک دستمال مرطوب روی درپوش اتومبیل قرار دهید؛ سپس درپوش را کمی در خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید تا آب داغ و بخار آب به تدریج از زیر درپوش خارج شوند.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت سعی کردیم به بررسی دلایل جوش آوردن خودرو و روش‌های برطرف کردن آن‌ها بپردازیم. تمام نکات و مواردی که در این مقاله گفته شد، به شما کمک می‌کنند تا ماشین خود را از آسیب دیدن بیشتر در لحظه جوش آوردن دور نگه دارید. بهتر است در صورت نیاز و برخورد با ایرادات اساسی، حتماً به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا مشکل به طور کامل ریشه‌کن شود.