یکی از ضروری‌ترین سیستم‌های فنی خودرو که در سلامت و ایمنی خودرو نقش اساسی دارد، ترمزدستی است. این قطعه به شکل اهرم، دکمه یا پدال داخل کابین یا جایی در دسترس راننده تعبیه می‌شود و برای ثابت نگه داشتن خودرو در حالت ایستا، سطوح شیب‌دار و در مواقع پارک طولانی به کار می‌رود. در این مطلب از اکسون پارت همراه ما باشید تا به بررسی مهم‌ترین نکات استفاده از ترمزدستی ماشین و جلوگیری از آسیب‌های احتمالی به خودرو بپردازیم.
اهمیت استفاده صحیح از ترمزدستی
همان‌طور که گفته شد، ترمزدستی یکی از ابزارهای اصلی ایمنی خودرو محسوب می‌شود. این سیستم به ویژه در خودروهای ایرانی که به فناوری‌های پیشرفته مجهز نیستند، نقش حیاتی ایفا می‌کند. از این رو، یادگیری و رعایت نکات استفاده از ترمزدستی برای تمام رانندگان ضروری است.
مهم‌ترین نکات استفاده از ترمزدستی
ترمزدستی به عنوان یک ویژگی بسیار پرکاربرد در خودرو شناخته می‌شود. همه ما تقریبا در هر بار استفاده از خودرو، از این سیستم بهره می‌گیریم ولی توجه چندانی به نکات استفاده و چگونگی عملکرد آن نداریم. در ادامه به بررسی مهم‌ترین نکات هنگام استفاده از ترمزدستی خواهیم پرداخت.
-
اعمال فشار مناسب هنگام کشیدن ترمزدستی
کشیدن ترمزدستی با فشار مناسب، یک مهارت حیاتی در رانندگی است. فشار بیش از حد به سیستم ترمز آسیب می‌رساند و به مرور زمان کابل‌ها و مکانیزم داخلی ترمزدستی را خراب می‌کند. به طور برعکس اگر فشار کافی اعمال نشود، ترمزدستی عملکرد درستی نخواهد داشت و ممکن است خودرو در حالت پارک به حرکت درآید. با استفاده از یک نیروی یکنواخت، اهرم را بالا بکشید و به اندازه‌ای فشار وارد کنید که اهرم به طور کامل قفل شود. این سیستم در خودروهای مدرن به صورت الکترونیکی است و به طور خودکار نیروی لازم را تنظیم می‌کند.
-
کشیدن ترمزدستی هنگام حرکت؛ بسیار آسیب‌زننده و خطرناک
ترمز دستی برای نگهداشتن خودرو در حالت ایستا طراحی شده است و استفاده از آن در حین حرکت می‌تواند بسیار خطرناک و آسیب‌زا باشد. کشیدن ترمزدستی در زمان حرکت، کنترل خودرو را به شدت کاهش می‌دهد و باعث قفل شدن چرخ‌ها و از دست دادن تعادل ماشین می‌شود.
در این شرایط، سیستم ترمز و به ویژه دیسک‌های ترمز تحت فشار قرار می‌گیرند و لنت‌ها خیلی سریع‌تر فرسوده می‌شوند. با این توضیحات، هرگز از ترمزدستی هنگام حرکت خودرو و برای کاهش سرعت یا توقف کامل استفاده نکنید.
بیشتر بخوانید: بهترین زمان برای سرویس دوره ای ماشین
-
استفاده از ترمزدستی در شرایط خاص
بهتر است در شرایطی که خودرو در سطوح صاف پارک شده، کمتر از ترمزدستی استفاده کنید تا فشار کمتری به سیستم وارد شود. با این‌حال، استفاده از ترمزدستی در شرایط خاص مانند پارک کردن در شیب، پارک‌دوبل یا توقف‌های طولانی بسیار مفید است.
در فصول سرد سال و زمانی که دمای هوا به زیر صفر درجه می‌رسد، ترمزدستی به دلیل یخ‌زدگی دیگر قطعات مکانیکی با مشکل مواجه می‌شود. در این شرایط و بسته به نوع خودرو که می‌تواند دنده‌ای یا اتوماتیک باشد، بهتر است خودرو را در وضعیت دنده یا حالت پارک قرار دهید.
هنگام پارک‌دوبل و زمانی که خودرو بین دو خودروی دیگر پارک شده است، حتما از ترمزدستی استفاده کنید. کشیدن ترمزدستی در این وضعیت، خودرو را در حالت ثابت نگه می‌دارد و از حرکت ناخواسته آن جلوگیری می‌کند.
تمام قطعات ترمزدستی مانند کابل‌ها و سیستم‌های مکانیکی نیاز به سرویس و نگهداری منظم دارند. در صورت مشاهده خوردگی، ساییدگی یا شکستگی هر قطعه‌ای در سیستم ترمز، سریعا آن را تعویض کنید. اتصالات بین کابل و سیستم ترمز کاملا محکم و بدون زنگ‌زدگی باشد. همچنین کشش ترمزدستی به گونه‌ای تنظیم شود که خودرو را به خوبی در حالت پارک نگه دارد. معمولا ترمزهای دستی به دلایل متعددی خراب می‌شوند که از شایع‌ترین آن‌ها می‌توان به خرابی پمپ روغن، خرابی لنت‌ها و نقص در بوسترها اشاره کرد.
قسمت‌های مختلف سیستم ترمز را به خوبی تمیز کنید. چرا که تجمع گرد و غبار یا رطوبت، در کارکرد صحیح ترمزدستی اختلال ایجاد می‌کند. همچنین در صورت شنیدن صداهای غیرعادی هنگام استفاده از ترمز یا سختی در کشیدن یا شل بودن آن، خیلی سریع به تعمیرگاه مراجعه نمایید.
توجه داشته باشید در مناطق سردسیر که احتمال یخ‌زدگی کابل‌ها وجود دارد، به صورت منظم کابل‌ها را روغن‌کاری کنید تا از قفل شدن و خرابی آن‌ها جلوگیری شود.
در بسیاری از خودروها، ترمزدستی روی لنت‌های عقب تاثیر می‌گذارد. بنابراین بهتر است وضعیت لنت‌های عقب را نیز به طور منظم بررسی کنید و در صورت نیاز آن‌ها را تعویض نمایید. سایش غیرمعمول لنت‌ها، نشان‌دهنده مشکلاتی در سیستم ترمز است.
در ترمزهای هیدرولیکی، سطح مایع ترمز را بررسی کرده و از عدم وجود نشتی در سیستم هیدرولیک مطمئن شوید. توجه به نکات گفته‌شده، عمر مفید سیستم ترمز را افزایش می‌دهد و به افزایش ایمنی خودرو کمک می‌کند. با انجام سرویس‌های دوره‌ای، از سلامت سیستم ترمز خودروی خود مطمئن شوید و از آسیب‌های جدی به آن جلوگیری کنید.
-
کمک گرفتن از دنده در کنار ترمزدستی
اگرچه وظیفه سیستم ترمز مکانیکی و برقی جلوگیری از حرکت خودرو در زمان پارک است؛ اما توصیه می‌شود هرگز و تحت هیچ شرایطی به سلامت کامل و صحت عملکرد این سیستم اعتماد نکنید. به‌خصوص هنگام پارک کردن در شیب‌های شدید یا انجام کارهای فنی در زیر خودرو، بهتر است گیربکس اتوماتیک را در حالت پارک و گیربکس دستی را در دنده خلاف جهت میل حرکت خودرو قرار دهید.
خودروهای دنده دستی وقتی در شیب زیاد قرار می‌گیرند، مستعد حرکت کردن هستند. در این شرایط حتما تکنیک قرار دادن خودرو در دنده و به صورت همزمان با ترمزدستی را به کار ببرید. حتی چرخاندن فرمان به سمت جدول جهت محدود کردن حرکت خودرو و استفاده از چوب و سنگ زیر چرخ‌ها نیز توصیه می‌شود. این کار به کاهش فشار روی سیستم ترمز و افزایش عمر مفید لنت‌ها کمک می‌کند.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت به بررسی مهم‌ترین نکات استفاده از ترمزدستی ماشین پرداختیم. نگهداری و استفاده صحیح از این ابزار ساده، تضمین‌کننده سلامت خودرو و جلوگیری از آسیب به کابل‌ها و سیستم ترمز است. با رعایت نکات گفته‌شده در این مطلب و انجام سرویس‌های دوره‌ای می‌توانید از بروز مشکلات و آسیب‌های جدی جلوگیری کنید. همچنین می‌توانید با استفاده همزمان از دنده و ترمزدستی در سطوح شیب‌دار و ناهموار، فشار وارده بر سیستم ترمز را کاهش داده و ایمنی خود و دیگران را افزایش دهید.