بسیاری از وسایل نقلیه مدرن امروزی کامپیوتری هستند و این رایانه سازی حقیقتاً چیز خوبی است. در واقع کامپیوتری شدن اجزای خودرو باعث می‌شود تا آن‌ها با تستهای تشخیص عیب به طور کامل بررسی شوند و وسیله نقلیه کارکرد بهینه خود را حفظ کند. این تست‌ها می‌توانند خطا یا نقص اجزا و سیستم‌های یکپارچه خودرو را قبل از بروز مشکلات جدی اسکن کنند. در این مطلب از اکسون پارت با دستگاه دیاگ خودرو آشنا خواهیم شد و مواردی که با آن قابل تشخیص است را بررسی خواهیم کرد. تا انتهای مطلب همراه ما باشید.
دستگاه دیاگ خودرو چیست؟
در ابتدا بیایید این موضوع را بررسی کنیم که یک دستگاه دیاگ تشخیص خودرو چیست و چه مزایایی می‌تواند برای ما داشته باشد؟
OBD یک سیستم کامپیوتری در داخل خودرو است و عملکرد خودرو را ردیابی و تنظیم می‌کند. این سیستم کامپیوتری روی برد، اطلاعاتی را از شبکه حسگر‌های داخل خودرو جمع آوری و از آن برای تنظیم سیستم‌های خودرو و تشخیص مشکلات موجود استفاده می‌کند. در واقع یک تکنسین می‌تواند به سادگی به سیستم OBD متصل شود تا داده‌های خود را جمع آوری کرده و مشکل را تشخیص دهد. سیستم‌های OBD امروزه به یک استاندارد تبدیل شده‌اند و تشخیص عیب و نگهداری خودرو را آسان‌تر از همیشه کرده‌اند.
یک دستگاه دیاگ خودرو به بررسی اجمالی عیوب خودرو و تجزیه و تحلیل دیجیتالی سیستم‌ها و اجزای کامپیوتری سیستم خودروی شما می‌پردازد. امروزه تمام وسایل نقلیه مدرن رایانه‌ای شده‌اند و تمام نرم افزارهای تخصصی سیستم، هر زمان که موتور خودرو روشن می‌شود کار می‌کنند. به این ترتیب با به کارگیری دیاگ ماشین یا تست عیب یابی خودرو، بر ویژگی‌های مختلف هر جز نظارت خواهد شد. دستگاه دیاگ خودرو اجزا و سیستم‌های خودروی شما را اسکن می‌کند تا مشکلات قطعاتی مانند گیربکس، موتور، مخزن روغن، دریچه گاز و بسیاری موارد دیگر را بررسی کند.
از آنجایی که تستهای عیب یابی خودرو برای خواندن صحیح نیاز به دستگاههای تخصصی دارند، اکثر این تست‌ها توسط مکانیک و در مراکز نمایندگی انجام می‌شوند. با این حال، آزمایش‌های عیب یابی خودرو معمولاً زمانی انجام می‌شوند که چراغ چک ماشین روشن شود یا چراغ‌های هشدار دهنده دیگر، عیب و ایرادی را در خودرو نشان دهند. در واقع اکثر رانندگان منتظر می‌مانند تا نقصی در خودرو رخ بدهد یا چراغ چک موتور روشن شود. آنگاه به فکر می‌افتند که ماشین خود را به یک مکانیک نشان دهند؛ اما باید بدانید که تصمیم درست این است که هر سه ماه یک بار یک تست تشخیص خودرو انجام دهید. به این ترتیب از بروز هرگونه نقص جدی که در طول زمان ایجاد می‌شود جلوگیری خواهید کرد.
چه مواردی در دستگاه دیاگ ماشین قابل تشخیص است؟
دستگاههای تستهای تشخیصی خودرو جنبه های مختلفی از وسیله نقلیه شما را چک می‌کنند اما اگر بخواهیم جزئی‌تر به این موضوع نگاه کنیم، این دستگاه ها به طور خاص موارد زیر را بررسی می‌کنند:
- مشکلات موتور خودرو یا اجزای مختلف آن
- مشکلات مربوط به ترمز
- آلودگی یا نقص احتمالی در سیستم اگزوز خودرو و گیربکس
- علائم ساییدگی یا شکستگی در اجزای اصلی مانند انژکتور سوخت، کویل‌های احتراق و دریچه گاز
- جریان هوا و خنک کننده
شایان ذکر است که اگرچه این نتایج می‌توانند به رانندگان کمک کنند تا وضعیت خودروی خود را ارزیابی کنند؛ اما به خاطر داشته باشید که تستهای تشخیص خودرو کاملا دقیق نیستند و در بسیاری از موارد نمی‌توانند دقیقاً به تکنسین بگویند که مشکل چیست. در واقع این دستگاه‌‌ها تنها محدوده محله یک مشکل یا خطای احتمالی را نشان می‌دهند تا مکانیک‌ها بتوانند مشکل را سریع‌تر شناسایی کنند و آن را رفع نمایند.
تستهای معمولی دیاگ خودرو با یک اسکنر اولیه و نرم افزار عیب یابی انجام می‌شود و در عرض چند دقیقه محدوده مشکل را مشخص می‌کند. دستگاه دیاگ صرفاً کارکرد اجزا را بررسی می‌کند و این شروعی برای فرایند تعمیر قطعه آسیب دیده است. پس از دریافت اطلاعات از آزمایش‌ها، تعمیرات و اقدامات پیشگیرانه در نظر گرفته و تکمیل می‌شود. یک روش دستگاه دیاگ ماشین اغلب به شرح زیر انجام می شود:
آزمایش زمانی آغاز می‌شود که اسکنر یک کد مشخص شده روی چراغ چک موتور را بررسی می‌کند. اگر مشکلی در خودروی شما وجود داشته باشد، نمایشگر ماشین کدی را در کنار چراغ چک موتور نشان می‌دهد که می‌تواند مربوط به یک مشکل احتمالی در خودرو باشد. تکنسین مربوطه در این مواقع یک اسکنر تشخیصی را به ماشین متصل می‌کند تا این کدهای مشکل را بخواند و آن‌ها را به اطلاعات عملی تبدیل کند. در مرحله بعد، مکانیک‌ها کارهای تحقیقاتی را انجام می‌دهند تا ببینند مشکل چیست و از کدام قسمت است. آن‌ها از کدهای خطای ذکر شده برای محدود کردن منطقه جستجو کمک می‌گیرند. به عنوان مثال، کد چراغ چک موتور ممکن است نشان دهد که اگزوز مشکل دارد؛ بنابراین اگزوز اولین منطقه‌ای است که مکانیک بررسی می‌کند. پس از شناسایی هر گونه مشکل، مکانیک ممکن است تصمیم به انجام تعمیرات یا تعویض قطعات آسیب دیده یا حتی تمیز کردن مناطق کثیف بگیرد.
معمولاً بعد از انجام تعمیرات تست دیاگ مجدداً تکرار می‌شود تا از رفع خطای اولیه اطمینان حاصل شود. گفتنی است که هزینه‌های عیب یابی خودرو بر اساس مدل وسیله نقلیه و هرگونه مشکل احتمالی که ممکن است خودرو داشته باشد متفاوت است. تستهای اولیه که مشکل مهمی را نشان نمی‌دهند بسیار ارزان‌ترند؛ با این حال برخی از تحلیل‌های عمیق‌تر و تعمیرات مرتبط با آن‌ها بسته به شدت و پیچیدگی موضوع می‌تواند بسیار پرهزینه‌تر باشد.
مزایای دیاگ زدن ماشین
تستهای دیاگ ماشین به شما کمک می‌کنند تا خطاها را قبل از جدی شدن موضوع تشخیص دهید و به این ترتیب در درازمدت در هزینه‌هایتان صرفه جویی کنید. علاوه بر این تشخیص خطاها قبل از اینکه جدی شوند، می‌توانند به طور بالقوه جان شما یا زندگی دیگران را نجات دهند. مثلا آزمایشگاه‌های دیاگ ماشین می‌توانند به شما بگویند که چه زمانی باید ترمز‌های خودرو را تعویض کنید. تستهای عیب یابی خودرو همچنین می‌توانند سیستم کامپیوتری خودروی شما را برای هرگونه اعلان‌های سازنده یا اطلاعات ذخیره شده بررسی کنند. این داده‌ها به تکنیسین‌ها کمک می‌کنند تا بهترین تعمیرات ممکن را برای وسیله نقلیه ارائه دهند.
آشنایی با انواع دستگاه دیاگ ماشین
انتخاب دستگاه دیاگ ماشین به نوع خودرو و برند خاص آن بستگی دارد. یعنی تکنیسین مربوطه باتوجه به برند خاص آن خودرو، دستگاه دیاگ اورجینال آن کمپانی را به کار می‌گیرد. البته دستگاههای مولتی برند عمومی‌تر هستند و برای اغلب ماشین‌ها به کار می‌روند. علاوه بر نوع ماشین، انتخاب دستگاه دیاگ به نوع خواسته و نیاز ما از آن برمی‌گردد. اینکه ما از دستگاه چه می‌خواهیم سوال مهمی است. آیا فقط می‌خواهیم که کدهای خطا را برای ما شناسایی کند یا اندازه گیری پارامترها و فعال‌سازی عملگرها مدنظر ماست؟ ملاک دیگر انتخاب، به میزان سرعت و عمق پوشش دستگاه بستگی دارد. مثلا بعضی از دستگاههای دیاگ پوشش خوبی روی ماشینهای آسیایی دارند و برخی دیگر خودروهای اروپایی را بهتر پوشش می‌دهند.
آیا تمام عیب‌های نشان داده شده در دستگاه دیاگ قابل اعتماد هستند؟
به ندرت پیش می‌آید که کد خطای نشان داده شده روی دستگاه دیاگ خودرو کاملا اشتباه باشد. با این حال تعویض قطعه یا تعمیر آن که مربوط به کد خطا است، ممکن است مشکل خودرو را به طور کامل برطرف نکند. به عنوان مثال، یک موتور که احتراق ناقص دارد ممکن است یک کد خطا به ما نشان دهد که معنی آن چنین باشد که شمع یا سیم پیچ باید تعویض شود؛ اما در واقعیت شاید واشر سوخته و انژکتور سوخت بد نیز داشته باشد. بنابراین تعویض شمع به طور کامل مشکل را حل نمی‌کند و وضعیت موتور را به حالت عادی باز نمی‌گرداند.
در واقع اکثر کدهای خطا فقط محدوده ایراد را به ما می‌گویند؛ زیرا اتومبیل ده‌ها قطعه دارد نمایان شدن یک کد ارور روی دستگاه دیاگ به طور واضح مشخص نمی‌کند که ایراد از کجاست. گفتنی است که امروزه اپلیکیشن‌های موبایلی زیادی وجود دارند که به عنوان کد خوان‌های ساده OBD عمل می‌کنند. با این حال این کد خوان‌های اولیه به اندازه دستگاه دیاگ خودرو دقت ندارند و اطلاعات زیادی به کاربران نمی‌دهند.
به طور کلی یک تصور غلط و رایج در مورد تستهای عیب یابی خودرو و دستگاههای دیاگ این است که تکنسین‌ها می‌توانند از این ابزارهای کد خوان برای تعیین دقیق مشکل که باعث روشن شدن چراغ چک موتور شده است استفاده کنند؛ اما واقعیت موضوع این است که این کدها فقط به تکنسین‌ها می‌گویند که کدام پارامتر‌های موتور ممکن است دچار مشکل شده باشند و دلیل مشکلات را به تفصیل بیان نمی‌کنند. اینجاست که تجربه وارد عمل می‌شود و یک تکنسین مجرب با استفاده از تخصصی که دارد مشکل اصلی را تشخیص می‌دهد.
توصیه می‌شود که هنگام خرید یک ماشین کارکرده حتما از دستگاه دیاگ ماشین برای بررسی مشکلات احتمالی خودرو استفاده کنید. تست تشخیص یک مرحله از خرید خودرو است که باید فروشندگان خودرو با آن موافقت کنند و اگر این کار را نکردند، بهتر است معامله را کنسل کنید.
کلام آخر
در این مطلب از اکسون پارت، با دستگاه دیاگ خودرو آشنا شدیم و مواردی که با آن قابل تشخیص بود را بررسی کردیم. در نهایت تستهای تشخیصی خودرو ابزارهای مفیدی هستند که برای چکاب منظم ماشین هر چند وقت یک بار مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ بنابراین برای جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر ماشین و صرفه‌جویی در هزینه‌های آینده توصیه می‌شود که این آزمایشات تشخیصی منظم را جدی بگیرید و مطمئن شوید که وسیله نقلیه شما به بهترین شکل ممکن کار می‌کند.
